Çekildiği yıl: 1966
Çekildiği yer: Artvin
Fotoğrafı çeken kişi : Sıtkı Fırat
Fotoğrafın hikayesi:
Diyarbakır öğretmen okulunda birlikte çalışan tarih öğretmeni Fahrettin Kırzıoğlu ile resim öğretmeni Sıtkı Fırat, yıllar sonra Ankara’da buluşurlar. Kırzıoğlu, Fırat’ı Artvinli öğretmen M. Adil Özder ile tanıştırır. Tarihçi Kırzıoğlu ile folklor araştırmacısı M. Adil Özder, yanlarına Sıtkı Fırat’ı da alarak, üç dost 1966 yazında Artvin’e doğru yola çıkarlar. Fotoğraf sanatçısı Sıtkı Fırat, o yıllarda ünlenmeye başlamıştır. Fotoğraf alanında sayılı kişiler arasına girmiştir. Bu gezideki görevi, doğal güzellikleri ve ilginç yerleri görüntülemektir.
O yıllarda Artvin’de yollar çok bozuktur. Bazı köylere yol çıkmamıştır. Ulaşım araçları kısıtlıdır. Bu üç dost, bazen at sırtında bazen yaya, dere tepe dolaşırlar. Yusufeli’deki İşhan, Şavşat’taki Tibet kiliseleri ile başka tarihi yerleri gezerler. Kiraladıkları tek ata üç dost sırayla binerler. Tarih, araştırma ve fotoğraf merakı bu üç dostun dağ taş demeden, zor koşullarda dolaşmalarına neden olur.
Erkinis (Demirkent) mezrasında geleneksel yaşam ile ilgili fotoğraflar çekilir. Yaşlılardan tarihi bilgiler toplanır. Susadıkça yollarda rastladıkları pınarlardan su içerler, acıktıkça köylülerin açtığı yer sofrasında karınlarını doyururlar. Şavşat’ta, yerel gelenekleri iyi bilen halk ozanı A. Mecit Tokdemir ile onun gibi bilgi sahibi kişilerle görüşürler.
Alçak gönüllü, yüksek karakterli bu üçlü, ne devletten yardım talep eder ne de sponsor desteği alırlar. Valilikten, kaymakamlıklardan hiçbir talepleri olmadan, özveriyle yitmekte olan değerleri belgelemeye çalışırlar. Şavşat, Yusufeli, Ardanuç derken Ardahan ve Damal fotoğraflanır. Gezi, Kars’taki Ani Harabeleri’nin incelenmesiyle son bulur.
Artvin tarihine ışık tutacak bilgilerin toplanmasına, halk kültürümüzü belgeleyecek araştırmaların derinleştirilmesine, ilimizin doğal güzelliklerinin ünlü bir sanatçının objektifinden tanıtılmasına neden olan bu gezinin, ilimiz için birçok açıdan önemi vardır.
Bu fotoğraf, yol üzerindeki bir çeşmeden, M. Adil Özder’in zincire bağlı tasla su içmesini gösteriyor.